De laatste cijfers van het CBS zijn ronduit verontrustend. De inflatie ligt in vergelijking met dezelfde maanden in 2021 al enkele maanden rond de 9% en het consumenten vertrouwen ligt voor de derde keer op rij op een historisch laag niveau.

Tegenover deze voorbodes van naderend onheil  staat een economie die op meerdere indicatoren juist goed scoort. De rente ligt, net zoals de werkloosheid, op een zeer laag niveau en de groei van het BBP ligt met 2,7%  juist op een relatief hoog niveau.

De conclusie hieruit is eigenlijk, dat economische kengetallen als rente, werkloosheid of groei van het BBP geen goed beeld geven van de manier waarop de consument de staat van onze nationale economie beleeft. Consumenten zien dagelijks koppen in de kranten met dalende beurskoersen, sterk stijgende energieprijzen, een ongekend hoge inflatie en verontrustende voorspellingen van een verlies aan koopkracht.
Zij ervaren dat producten in de supermarkt duurder zijn geworden of soms voor een korte periode helemaal niet verkrijgbaar zijn. Voor de consument zijn deze ervaringen veel belangrijker dan berichten over de maatregelen van de ECB om de rente met een half procentpunt te verhogen, of het feit dat de economie groeit ten opzichte van 2021, een  jaar waarin de economie nog geremd werd door Corona.

Als we een goed beeld willen krijgen van de houding en het gedrag van consumenten en hun bestedingen in retail, dan is vooral het consumenten vertrouwen een indicator om in de gaten te houden, omdat hierin juist de psychologische effecten van de economische ontwikkelingen naar voren komen. Verder is het van belang om dit algemene beeld van het consumenten vertrouwen van een verdere detaillering te voorzien. Want de ene consument is de andere niet! Voor de acht klantgroepen die in het leefstijlen model van DISCvision worden onderscheiden, is een verdere analyse gemaakt van de impact van de economische ontwikkelingen. Bij deze analyse wordt gekeken naar de prijsstijgingen in twee bestedingscategorieën die het zwaarste wegen in de maandelijkse uitgaven: de woonlasten (huisvesting & energie) en de bestedingen in de detailhandel. Voor een gemiddeld huishouden in Nederland zijn deze twee groepen goed voor ruim 45% van de maandelijkse uitgaven, zoals de onderstaande grafiek in de grijze totaal balk laat zien.

De balkjes voor de acht DISC leefstijlgroepen laten daarnaast ook zien, dat de verschillen per leefstijlgroep groot zijn. Zo geven huishoudens met een Paarse leefstijl per maand  bijna 36% van hun besteedbaar inkomen uit aan wonen en producten en diensten in de detailhandel, terwijl dit voor huishoudens met een Gele leefstijl met bijna 59% substantieel hoger ligt.

De prijsverhogingen van het laatste jaar hebben voor de huishoudens met een Oranje, Geel, Lime of Groen leefstijlprofiel dan ook veel meer impact, dan voor de huishoudens uit de andere vier leefstijlgroepen. Als we de prijzen van gas, elektra en producten & diensten van de detailhandel in juni 2022 vergelijken met juni 2021 dan blijkt dat een gemiddeld huishouden in juni 2022 voor dit pakket 174 euro per maand méér kwijt was dan in juni 2021. Dit gemiddelde varieert van 152 Euro voor huishoudens met een Rood leefstijlprofiel, tot 193 Euro voor de huishoudens met een Aqua leefstijl.

De afgelopen maanden was er in de bestedingen in de detailhandel nog weinig zichtbaar van deze prijsstijgingen. Daar zijn ook een aantal logische verklaringen voor. Allereerst worden de bestedingen van 2022 vergeleken met dezelfde periode van 2021, toen de effecten van de corona pandemie nog meer invloed hadden op de bestedingen in de detailhandel. Daarnaast hebben we gezien, dat veel consumenten tijdens de Corona periode een financiële buffer hebben opgebouwd. Dit budget wordt nu (deels) uitgegeven. En verder werken de hogere energieprijzen met enige vertraging door bij huishoudens met een contract met een vaste looptijd. De verwachting is dat in de loop van het najaar de bestedingen steeds meer onder druk komen zullen komen te staan door de hogere prijzen. De bovenstaande grafiek laat zien, dat met name de huishoudens met een Oranje, Geel, Lime of Groen leefstijlprofiel hier het eerste mee te maken zullen krijgen.

In een volgend artikel zullen wij daarom ingaan op de recessie strategieën van de DISC leefstijlgroepen. Een belangrijk onderwerp, zowel voor winkeliers als voor winkelcentra. Afhankelijk van de leefstijlgroepen die met een retail formule worden bediend, of de leefstijl samenstelleng van een verzorgingsgebied, kan de impact van de hoge inflatie van dit moment, tot forse verschillen leiden.